De Bom is de nieuwste voorstelling van de Peergroup, eind augustus te zien op en rond de voormalige Amerikaanse basis in Havelterberg. Een voorproefje op deze voorstelling werd vrijdag 9 juli gegeven in buurthuis De Stobbe in Darp.
Op dit moment bevolken vooral mountainbikers en hondenbezitters die een wandelingetje maken de voormalige Amerikaanse basis in Havelterberg. Dat was een dikke 40 jaar geleden wel heel anders. Bijna niemand kreeg toegang tot dit stukje van het militaire oefenterrein van Defensie. De Amerikaanse basis, in de volksmond de site genoemd, werd door Amerikaanse én Nederlandse militairen zwaar bewaakt omdat er kernwapens lagen opgeslagen om het kapitalistische westen, Europa en Amerika, te beschermen tegen mogelijke aanvallen van de communisten, Rusland, in de periode die de geschiedenisboeken De Koude Oorlog wordt genoemd. Dat er echt kernwapens in Havelterberg lagen is overigens nooit officieel bevestigd of ontkend. Zo bleef er hierover altijd een schimmige waas hangen. Maar de bewaking was prominent aanwezig. Evenals de anti-kernwapenbeweging, die heftig protesteerde tegen deze opslag, met als hoogtepunt van de protesten een jaarlijkse vredeslievende mars van Steenwijk naar de site op Tweede Kerstdag. Dit historische wapenfeit inspireerde het Drentse theatergezelschap Peergroup voor hun nieuwste buitenvoorstelling op locatie: De Bom . Te zien van 24 tot en met 29 augustus rond en op de voormalige site.
Presentatie voorstelling
Afgelopen vrijdag 9 juli is de Bom officieel voor pers en belangstellenden gepresenteerd in buurthuis De Stobbe in Darp. Belangstelling is er zeker: alle klaargezette stoeltjes in de gymzaal van het buurthuis zijn bezet. Artistiek leider Dirk Bruinsma houdt een kleine slag om de arm: het aantal coronabesmettingen loopt weer snel op en er is vanavond weer een persconferentie van de premier en de minister van Volksgezondheid. De Bom zou vorig jaar al gespeeld worden, maar moest (net als alles) worden in verband met corona afgeblazen. De voorstelling wordt nu kleinschaliger van opzet.
Het wordt een theatrale tocht in groepen van 25 personen langs vijf verschillende scenes die rond de site worden opgevoerd. En dat meerdere keren per dag. Voor het maken van de voorstelling is gesproken met veel verschillende ooggetuigen die het verhaal dicteren: variërend van wachtlopers tot mensen van de vredesdemonstraties en kogelrapers. Een van die ooggetuigen is Alle Haveman: hij heeft wachtgelopen bij de site als dienstplichtig militair. Het is weliswaar 44 jaar geleden, maar het meest is hem bijgebleven dat hij voor het blok gezet werd om met een op scherp staand uzzi-geweer te moeten wachtlopen. Op basis van zijn verhaal is met Alle de trailer gemaakt voor De Bom . Voor de voorstelling zelf zijn professionele theatermakers gezocht die het verhaal gaan vertellen. De verhalen van de theatermakers worden samengesmeed door een groep van zo’n 25 amateurtoneelspelers die als dienstplichtig militair de bezoekers gaan vergezellen tussen de voorstellingen.
Start bij Checkpoint Charlie
De voorstelling begint vanaf het moment dat wordt ingecheckt op de parkeerplaats bij het Holtingerveld. ,,Dat wordt een imitatie van Checkpoint Charlie,” legt Dirk Bruinsma uit. ,,In de historische legervoertuigen van Dutch Peace Army (DPA) gaan de bezoekers naar de site, waar de vijf voorstellingen te zien zijn, inclusief een lanceerinstallatie voor de raket, de ‘Honest John’. Voor de audiobeleving zorgen Pascal van Hulst en Niek Lathouwers, beiden ook muzikant bij de band De Baron. De jonge theatermakers, Julian Verkerk en Annegeerte Aandewiel, Wendy Viel, Leander Breen, Lourens van den Akker en, via een video, Sijas de Groot en Eva Koopmans laten vrijdagochtend kort zien wat zij willen maken, vanuit verschillende invalshoeken: de militair, de demonstrant, de omwonenden en de politiek. De introducties zijn verschillend: met een gedicht, een verhaal, een filmpje en zelfs met een korte demonstratie van jongeren met spandoeken (‘Stop de neutronenbom’). Sommige theatermakers zijn nog op zoek naar versterking en betrokkenen die hun verhalen, anekdotes en herinneringen willen delen. Ook jongeren die mee willen doen als demonstrant zijn van harte welkom.
Julian Verkerk en Annegeerte Aandewiel gaan in op de politieke besluitvorming voor het plaatsen van deze kernwapens. Wendy Viel verbaast zich erover dat er tegenwoordig geen grote vredesmarsen plaatsvinden, terwijl de dreiging van een nucleair conflict niet is geweken en er nog steeds in het diepste geheim kernwapens in Nederland liggen. Leander Breen werkt in zijn voorstelling de kleine menselijke verhalen van betrokkenen en omwonenden uit en Lourens van den Akker leest een brief van zijn opa voor, een dienstweigeraar, terwijl zijn vader ook heeft wachtgelopen op de site. Hoe is het om militair te zijn?
Na een patatje oorlog mogen de aanwezigen mee in legervoertuigen van de DPA naar de site, waar alleen nog één overgebleven wachttoren herinnert aan het ooit zwaar bewaakte Amerikaanse stukje grondgebied ten tijde van de Koude Oorlog. In twee bunkers lagen destijds 40 kernkoppen opgeslagen en de Amerikaanse én Nederlandse (dienstplichtige) militairen waren gewapend tijdens hun bewaking. Nu is het een leeg en rustig gebied.
Repetities zijn begonnen
Naast de 5 professionele theatermakers, werken er ook amateurtoneelspelers mee met de voorstelling om de voorstelling tot één geheel te kunnen smeden, onder meer als (dienstplichtig) militair. Een groep van ongeveer 20 spelers, afkomstig uit de regio en uit Drenthe, maar ook uit plaatsen in Friesland en Groningen, kwam afgelopen zaterdag in De Stobbe bijeen voor de eerste repetities onder leiding van Dirk Bruinsma en Richard de Vries van Peergroup.
Theatermakers zoeken versterking
Wendy Viel zoekt nog meer jongeren die mee willen doen met de demonstratievoorstelling en Lourens van den Akker is op zoek naar meer mensen die in Havelterberg hebben wachtgelopen of dienstweigeraar waren. Wie mee wil doen of wie meer informatie voor Lourens heeft kan zich aanmelden via de website peergroup.nl
Sijas de Groot en Eva Koopmans zoeken mensen die willen helpen hout verzamelen. Voor het visualiseren van de krater van de bom in hun voorstelling moet in de periode tussen 18 en 24 augustus heel veel hout verzameld worden. Daarbij hebben zij hulp nodig. Wie mee wil helpen, kan een mail sturen naar sijas@tussenland.net of evakoopmans@outlook.com .
Peergroup speelt De Bom van 24 t/m 29 augustus in Havelterberg. Meer informatie is te vinden op: www.peergroup.nl
